Thực tế cho thấy, tại Việt Nam hiện nay, các ngân hàng đang đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành các tập đoàn tài chính quy mô lớn, hoạt động trong nhiều lĩnh vực, từ chứng khoán, bảo hiểm, quản lý quỹ đến sản xuất, thương mại, dịch vụ, bất động sản… có ảnh hưởng lớn đến sự ổn định và phát triển của nền kinh tế quốc dân.
Thực tế cho thấy, tại Việt Nam hiện nay, các ngân hàng đang đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành các tập đoàn tài chính quy mô lớn, hoạt động trong nhiều lĩnh vực, từ chứng khoán, bảo hiểm, quản lý quỹ đến sản xuất, thương mại, dịch vụ, bất động sản… có ảnh hưởng lớn đến sự ổn định và phát triển của nền kinh tế quốc dân.
Cũng theo cáo trạng, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao quyết định truy tố Trương Mỹ Lan và 85 bị can ra trước Tòa án nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh để xét xử.
Cáo trạng của Viện Kiểm sát nhân dân tối cao chỉ rõ hành vi phạm tội của bị can Trương Mỹ Lan. Cụ thể, từ ngày 1/1/2012 đến ngày 7/10/2022, Trương Mỹ Lan và đồng phạm đã lập một số lượng lớn các hồ sơ vay vốn khống để rút ra số tiền đặc biệt lớn. Trong đó, từ ngày 1/1/2012 đến ngày 31/12/2017, Trương Mỹ Lan đã chỉ đạo lập khống 368 hồ sơ vay vốn để rút tiền của Ngân hàng SCB sử dụng vào các mục đích khác nhau, đến ngày 17/10/2022 còn dư nợ 132.247 tỉ đồng, không có khả năng thu hồi.
Hành vi của Trương Mỹ Lan đã gây hậu quả thiệt hại cho Ngân hàng SCB số tiền hơn 64.621 tỉ đồng.
Từ ngày 9/2/2018 đến ngày 7/10/2022, Trương Mỹ Lan đã chỉ đạo lập khống 916 hồ sơ vay vốn, chiếm đoạt của Ngân hàng SCB số tiền hơn 304.096 tỉ đồng, gây thiệt hại số tiền 129.372 tỉ đồng.
Nhằm che giấu hành vi phạm tội khi bị thanh tra, kiểm tra, Trương Mỹ Lan đã chỉ đạo các cán bộ chủ chốt của SCB mua chuộc cán bộ, lãnh đạo Cơ quan Thanh tra Giám sát ngân hàng, Lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh Thành phố Hồ Chí Minh, Tổ trưởng Tổ giám sát tăng cường tại SCB để các cá nhân có thẩm quyền trên bưng bít, che giấu thông tin sai phạm, báo cáo kết quả thanh, kiểm tra không trung thực, không đầy đủ.
Ngoài ra, Trương Mỹ Lan đã chỉ đạo lãnh đạo chủ chốt của SCB thực hiện việc phân bổ các khoản vay của Trương Mỹ Lan ở một số chi nhánh chính (Sài Gòn, Cống Quỳnh, Phạm Ngọc Thạch, Bến Thành) sang một số chi nhánh khác (Đông Sài Gòn, Củ Chi, Tân Định …) để làm giảm mức độ chú ý của lực lượng chức năng.
Đặc biệt là, giai đoạn 2017 - 2018, Đoàn thanh tra liên ngành tập trung thanh tra tại SCB Chi nhánh Phạm Ngọc Thạch do đã phát hiện dấu hiệu sai phạm. Để che giấu, đối phó, Trương Mỹ Lan đã chỉ đạo tất toán khoản vay tại chi nhánh này bằng việc tạo lập các khoản vay mới ở các chi nhánh SCB khác, sử dụng tiền giải ngân để tất toán các khoản vay tại Chi nhánh Phạm Ngọc Thạch.
Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao kết luận, trong vụ án này, Trương Mỹ Lan đã thâu tóm, nắm giữ trên thực tế số lượng cổ phần gần như tuyệt đối của Ngân hàng SCB (từ 85% đến 91,5% cổ phần) qua đó trở thành cổ đông có “quyền lực” để chỉ đạo, điều hành, thực chất là thao túng toàn bộ hoạt động phục vụ cho các mục đích của mình.
Theo cáo trạng của Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao, Trương Mỹ Lan là Chủ tịch của Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, gồm một tập hợp các Công ty con, Công ty liên kết.
Để có nguồn vốn lớn phục vụ hoạt động của hệ thống Công ty trên cũng như việc liên tục đầu tư, mua các dự án bất động sản, Trương Mỹ Lan đã tìm cách thâu tóm, chi phối, điều hành toàn bộ các hoạt động của Ngân hàng SCB trong đó có hoạt động cho vay.
Do đó, từ trước thời điểm hợp nhất, Trương Mỹ Lan đã sở hữu phần lớn cổ phần của 3 ngân hàng. Sau khi hợp nhất, Trương Mỹ Lan tiếp tục nhờ 73 cổ đông đứng tên sở hữu trên 85% cổ phần của SCB. Đồng thời tiếp tục mua và sử dụng cá nhân đứng tên cổ phần SCB để tăng tỷ lệ sở hữu cổ phần tại ngân hàng này lên hơn 91% vào ngày 1/1/2018.
Để nắm quyền chi phối, chỉ đạo, điều hành toàn bộ hoạt động của SCB, Trương Mỹ Lan đã tuyển chọn, đưa các cá nhân thân tín, có trình độ trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng, nghe theo chỉ đạo của Lan vào các vị trí lãnh đạo chủ chốt tại Ngân hàng SCB (Hội đồng quản trị, Ban Tổng giám đốc, Giám đốc các Chi nhánh lớn, Trưởng Ban kiểm soát), trả mức lương cao từ 200 đến 500 triệu đồng/tháng; tặng, thưởng tiền, cổ phần SCB, để thông qua các cá nhân này điều hành toàn bộ hoạt động của SCB…
80. NGUYỄN VĂN DU (cựu quyền Chánh thanh tra Cơ quan thanh tra, Giám sát ngân hàng, NHNN) 3 năm tù nhưng cho hưởng án treo.
62. PHẠM THU PHONG (cựu Trưởng ban kiểm soát SCB) 3 năm tù nhưng cho hưởng án treo.
63. LƯU QUỐC THẮNG (cựu Trưởng ban kiểm soát SCB) 3 năm tù nhưng cho hưởng án treo.
Đối với nhóm các bị cáo thuộc Cơ quan Thanh tra giám sát NHNN và Ngân hàng nhà nước chi nhánh TP Hồ Chí Minh, Viện kiểm sát đề nghị bị cáo Đỗ Thị Nhàn, Cục trưởng Cục 1 Cơ quan Thanh tra giám sát NHNN, Trưởng đoàn Thanh tra mức án Chung thân về tội “Nhận hối lộ”.
Bị cáo Nguyễn Văn Hưng (Phó Chánh Thanh tra Cơ quan Thanh tra giám sát NHNN bị đề nghị từ 14 đến 15 năm tù về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”
Bị cáo Nguyễn Văn Du, Quyền Chánh Thanh tra Cơ quan Thanh tra giám sát NHNN từ 3 đến 4 năm tù về tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”.
Bị cáo Nguyễn Văn Dũng, Phó Giám đốc NHNN chi nhánh TP.HCM từ 11 đến 12 năm tù về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”.
Các bị cáo còn lại trong nhóm này bị Viện kiểm sát đề nghị mức án từ 3 năm tù cho hưởng án treo đến 8 năm tù, cùng về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”.
Về trách nhiệm dân sự, buộc bị cáo Trương Mỹ Lan có trách nhiệm bồi thường toàn bộ hậu quả thiệt hại do hành vi phạm tội của bị cáo Lan gây ra là 677.286 tỉ đồng và số lãi phát sinh của hậu quả thiệt hại này theo quy định pháp luật.
Các bị cáo Dương Tấn Trước và Nguyễn Thanh Tùng có trách nhiệm bồi hoàn số tiền mà các bị cáo đã sử dụng cho doanh nghiệp và bản thân các bị cáo.
Tiếp tục kê biên các tài sản của Dương Tấn Trước, Cao Việt Dũng để đảm bảo thi hành nghĩa vụ của Dương Tấn Trước.
Đối với bị cáo Nguyễn Cao Trí, do bị cáo và vợ đã nộp 677.519.400.000 đồng và 3.312.300 USD, đồng thời cả hai cũng có nguyện vọng sử dụng tài sản chung khắc phục toàn bộ số tiền chiếm đoạt; bị hại Trương Mỹ Lan không yêu cầu bồi thường khoản gì khác và đồng ý chuyển toàn bộ số tiền này để khắc phục hậu quả chung của vụ án nên đề nghị HĐXX tiếp tục tạm giữ tiền và duy trì kê biên các bất động sản của Nguyễn Cao Trí để bảo đảm thi hành án.
Về phần xử lý vật chứng, đại diện Viện kiểm sát đề nghị HĐXX tiếp tục kê biên các tài sản của Trương Mỹ Lan, Trương Huệ Vân để thi hành án cho các nghĩa vụ của Trương Mỹ Lan.
Đối với các bất động sản Cơ quan điều tra đã kê biên, đề nghị HĐXX giải quyết theo quy định của pháp luật để thi hành các nghĩa vụ của Trương Mỹ Lan.
Đối với các mã tài sản khác đang thế chấp tại Ngân hàng SCB, đề nghị giao cho Ngân hàng SCB xử lý thu hồi nợ, nếu còn dư thì chuyển Cơ quan Thi hành án để thi hành các nghĩa vụ của Trương Mỹ Lan.
Đại diện Viện kiểm sát cũng đề nghị thu toàn bộ số tiền các bị cáo hưởng lợi, số tiền các bị cáo tự nguyện khắc phục hậu quả trừ vào nghĩa vụ của Trương Mỹ Lan.
Riêng đối với các tài sản thu giữ của các bị cáo khác, nếu không liên quan đến vụ án, đề nghị tuyên trả cho các bị cáo.